Ekwador

główne wyzwania zdrowotne

krytyczne problemy zdrowotne

nowo pojawiające się choroby

w 2014 r.zgony z powodu gruźlicy (TB) wyniosły 2,79 na 100 000 populacji, z 5157 nowymi przypadkami. Wiele czynników przyczynia się do trudności w kontrolowaniu tej choroby. Obejmują one medycznie ukierunkowaną opiekę zdrowotną i niewystarczającą analizę uwarunkowań zdrowotnych. Liczba niewykrytych przypadków gruźlicy jest znaczna, w 2014 r. oszacowano 3 443 przypadki (14). Duże miasta, takie jak Guayaquil i inne miasta nadbrzeżne, stanowią 70% przypadków podatnej ludności podmiejskiej, która ma niewystarczający dostęp do usług zdrowotnych.

częstość występowania HIV/AIDS utrzymywała się na stałym poziomie w latach 2007-2014 i w ostatnim roku szacowana była na 0,4%. Epidemia dotyka głównie transseksualistów płci żeńskiej (31,9% w Quito) i mężczyzn, którzy uprawiają seks z mężczyznami (11,0% w Quito i Guayaquil). Częstość występowania wśród kobiet w ciąży wynosiła 0,18% w 2014 r. (15). W tym roku odnotowano 5,2 zgonów z powodu HIV na 100 000 populacji na poziomie krajowym; jednak rzeczywista liczba może być większa, biorąc pod uwagę niedostateczne zgłaszanie zgonów związanych z HIV. Oprócz tych realiów, dostęp do leczenia i przestrzeganie leczenia były problematyczne, ponieważ tylko 57% całkowitej szacowanej populacji z HIV (33 569 osób) było świadomych swojego stanu; z 19 134 osób z potwierdzonym HIV 14 844 (78%) żyło z chorobą i otrzymywało leczenie w publicznym systemie opieki zdrowotnej, ale tylko 7 300 (49%) miało niewykrywalne miano wirusa. Sytuacja ta była wynikiem niskiej zgodności z leczeniem (mniej niż 50% zdiagnozowanych pacjentów) oraz przerw w dostawie leków przeciwretrowirusowych (16).

do 2013 r.na poziomie krajowym liczba gospodarstw domowych z dostępem do wody pitnej wynosiła 90%, a 80% gospodarstw domowych miało dostęp do urządzeń sanitarnych. Jednakże częstość występowania chorób związanych z warunkami środowiskowymi i bytowymi utrzymywała się na wysokim poziomie (Tabela 1) (3). Parazytozy jelitowe były drugim najczęstszym powodem wizyt w publicznych służbach zdrowia, wynoszącym 17.5% wszystkich konsultacji (n = 423 483) w grupie wiekowej od 5 do 9 lat, natomiast trzecią najczęściej stwierdzaną diagnozą po wypisie ze szpitala były choroby biegunki i zapalenia żołądka i jelit o domniemanym zakaźnym pochodzeniu (30 269 wypisów, co stanowi 2,5% całości), problemy szczególnie dotykające dzieci poniżej 5.roku życia (3). W 2014 r. zapalenie płuc było trzecią najczęstszą przyczyną śmiertelności niemowląt (poniżej 1 roku życia): 171,09 na 100 000 żywych urodzeń. Choroba ta była związana z niedożywieniem (36,3%), ubóstwem rodzinnym (35,1%) i przeludnieniem (22,5%) (5).

Tabela 1. Odsetek gospodarstw domowych mających dostęp do podstawowych usług, Ekwador, 2010-2014

śmiertelność matek

współczynnik śmiertelności matek (MMR) wyniósł 49,16 na 100 000 żywych urodzeń w 2014 r. – nie spełniając ani celu redukcji o 75% ustalonego w Milenijnych celach rozwoju (MCR), ani celu zaproponowanego przez MoH w Krajowym Planie Dobrego Życia, który wymagał zmniejszenia tej liczby o 72% W latach 2011-2015. W 2014 r. MoH zidentyfikowało trudności we wczesnym wykrywaniu ryzyka położniczego, głównie ze względu na niską koncentrację badań prenatalnych i niski wskaźnik pokrycia (24,6%) (17).

głównymi czynnikami ryzyka śmiertelności matek były brak badań prenatalnych i nieodpowiednia opieka poporodowa. Według ENSANUT 2012, 23,4% rdzennych matek zgłosiło, że nie miało badań prenatalnych, podczas gdy tylko 8,4% miało badania poporodowe w ciągu pierwszych siedmiu dni, podczas gdy 37,6% miało badania kontrolne między 8 a 40 dniem po porodzie (5).

ciąża u nastolatek

w 2014 r.wskaźnik urodzeń u młodzieży w wieku od 15 do 19 lat wynosił 55,5 na 1000 kobiet. W tym roku wskaźnik ciąży wśród młodzieży w wieku od 10 do 14 lat wynosił 1,8 na 1000 kobiet, podczas gdy wskaźnik ciąży wśród młodzieży w wieku od 15 do 17 lat wynosił 39,1 na 1000 (3). Ciąża jest często wynikiem wykorzystywania seksualnego; sześć na 10 ofiar gwałtu to dziewczęta, chłopcy i młodzież (18).

niedożywienie

deficyty żywieniowe i nadmiar odżywiania pozostały problemami w 2016 r., pomimo sukcesu kraju w zmniejszaniu ubóstwa związanego z niezaspokojonymi podstawowymi potrzebami, kontrolowaniu żywności podawanej w szkolnych stołówkach i podnoszeniu podatków od słodkich napojów. W 2014 r.wskaźnik przewlekłego niedożywienia (wzrost/wiek) wynosił 24,8%; około 8% dzieci w wieku od 0 do 60 miesięcy miało nadwagę lub otyłość; 21,6% było zagrożonych nadwagą; a 29,9% całej populacji w wieku szkolnym (w wieku od 6 do 11 lat) cierpiało na nadwagę lub otyłość (5).

choroby przewlekłe

niezakaźne choroby przewlekłe (NCD) przyczyniły się w 2014 r.do śmiertelności w większym stopniu niż jakakolwiek inna kategoria chorób. 10 głównych przyczyn śmierci obejmują choroby układu krążenia, cukrzycę i nowotwory (Tabela 2) (3), z których wszystkie były najbardziej rozpowszechnione w grupie wiekowej 30 do 64 i były związane z niezdrowym stylem życia i zachowaniami, które sprzyjały przemianom metabolicznym i fizjologicznym.

Tabela 2. Główne przyczyny śmierci, Ekwador, 2014

cukrzyca

w 2014 r.była to druga główna przyczyna zgonów w populacji ogólnej, z 4401 przypadkami (6,9%), liczba dwukrotnie wyższa niż w 2000 r. (2533 przypadki) (3). Skorygowana śmiertelność w 2013 r.wyniosła 48,3 na 1000 mieszkańców, znacznie więcej niż wskaźnik regionalny dla obu Ameryk (1,9) i wyższy niż szacowany wskaźnik dla podregionu andyjskiego (31,8) w tym samym roku. Według ENSANUT 2012, 65% przypadków przewlekłej niewydolności nerek można przypisać cukrzycy i nadciśnieniu (5), co również przyczyniło się do śmiertelności z powodu chorób układu moczowego (2,7%). Przewlekła niewydolność nerek dotyczyła 9 635 pacjentów, co stanowiło koszt 168 342 720 USD.

marskość wątroby i inne choroby wątroby

choroby te były siódmą główną przyczyną śmiertelności w 2014 roku, z 12,72 zgonami na 100 000 mieszkańców. Częstość występowania była większa u mężczyzn (15,50) niż u kobiet (9,98). Marskość wątroby związana z nadmiernym spożyciem alkoholu była czterokrotnie większa u mężczyzn (33%) niż u kobiet (9,5%) (19).

nowotwory złośliwe

w 2014 r.były główną przyczyną śmiertelności w populacji. Wśród kobiet najczęściej występowały nowotwory piersi (6,43 na 100 000 kobiet) i szyjki macicy (8,90 na 100 000 kobiet). Badania przesiewowe w celu wykrycia tych chorób, którym można było zapobiec, były ograniczone: tylko 36,4% kobiet w wieku od 15 do 49 lat poddano badaniom piersi, a 14,5% poddano badaniu mammograficznemu (5). Co więcej, 30,5% tych kobiet nigdy nie wykonało cytologii szyjki macicy, przy czym liczba ta jest najwyższa wśród kobiet bez wykształcenia (34,6%) i wśród kobiet najbiedniejszych (43,2%). Wśród mężczyzn najczęstszym nowotworem złośliwym był gruczoł krokowy, z częstością 37,8 przypadków na 100 000 populacji; śmiertelność swoista wynosiła 10,49 na 100 000 mężczyzn (20).

Zasoby ludzkie

począwszy od 2012 r.MoH przeprowadził reformy obejmujące Zasoby ludzkie w dziedzinie zdrowia w ramach wdrażania nowego MAIS. W pierwszym etapie zidentyfikowano znaczne luki w zasobach ludzkich w dziedzinie zdrowia, w szczególności liczbę pracowników służby zdrowia pracujących na poziomie podstawowej opieki zdrowotnej (lekarze rodzinni i personel techniczny).

duży budżet przeznaczony na zdrowie w latach 2008-2015 oraz program zachęcający do powrotu specjalistów mieszkających za granicą (1948 powróciło w 2014 r.) przyczyniły się do większej dostępności pracowników służby zdrowia. W 2014 roku liczba dostępnych lekarzy wynosiła 20,35 na 10 000 populacji, a personel pielęgniarski 10,14 na 10 000. Suma obu grup przekroczyła regionalny cel dla całkowitej gęstości zasobów ludzkich w ochronie zdrowia na lata 2007-2015 (25 na 10 000 mieszkańców). Niemniej jednak dostępność lekarzy specjalistów i lekarzy dentystów jest niska, a przydział środków pozostaje nierówny w różnych częściach kraju: na obszarach miejskich było 29,01 lekarzy na 100 000 mieszkańców, podczas gdy wskaźnik wiejski wynosił 5,42 na 100 000, przy nierównomiernym podziale między prowincje (np. 13.04 w Esmeraldas i 26.03 w Pichincha). W 2014 r. większość pracowników służby zdrowia (71,5%) pracowała w sektorze publicznym, z czego 60,7% w MoH (Tabela 3).

Tabela 3. Personel pracujący w placówkach służby zdrowia, według specjalności i rodzaju obszaru (miejski / wiejski), Ekwador, 2014

w odniesieniu do polityki kadrowej, MoH, we współpracy z Ministerstwem Pracy, poczyniła postępy w zakresie proponowanych wymagań edukacyjnych dla stopni zdrowia oraz przeglądu standardu technicznego dla Kształcenia Ustawicznego, który ma zostać wkrótce zatwierdzony. Osiem uniwersytetów prowadzi szkolenia dla specjalistów medycyny rodzinnej i społecznej, z 454 osobami ukończonymi w 2016 roku.

Wiedza o zdrowiu, Technologia i informacja o zdrowiu

Technologia informacyjna o zdrowiu

w 2016 r.badania związane ze zdrowiem były finansowane przez Sekretariat Szkolnictwa Wyższego, Nauki, Technologii i innowacji (SENESCYT) oraz przez uniwersytety i organizacje międzynarodowe. W 2012 roku MoH we współpracy z SENECYT utworzyło Narodowy Instytut Badań Zdrowia Publicznego jako wyspecjalizowaną jednostkę prowadzącą badania w dziedzinie nauki, technologii i innowacji w sektorze zdrowia. W Ekwadorze 11 uniwersytetów oferowało stopnie naukowe w zakresie badań nad zdrowiem, a 15 produkowało znaczące wyniki naukowe w tej dziedzinie.

środowisko i bezpieczeństwo człowieka

w 2010 r.w kraju uwolniono 71,8 mln ton CO2, co stanowi 0,1% światowej emisji tego gazu cieplarnianego. Emisje te były przypisywane przede wszystkim sektorowi energetycznemu, który stanowił 50%, a Rolnictwo, leśnictwo i inne użytkowanie gruntów stanowiły 43%. Brak naukowców i programów badawczych skupionych na zmianach klimatu i zmienności klimatu utrudnia rozwiązanie tego problemu.

sytuacje kryzysowe i klęski żywiołowe, spowodowane głównie erupcjami i surowymi warunkami zimowymi, spowodowały straty w wysokości 237,9 mln USD w 2012 roku. Stanowi to równowartość 4,6% rocznego planu inwestycyjnego lub 1,3% budżetu ogólnego Państwa. W 2013 r.ukończono 113 map powodzi tsunami4 dla 97 miejscowości przybrzeżnych, wraz z mapami zagrożeń powodziami i masowymi przesiedleniami dla 98% Kantonów kraju.

Ekwador jest podatny na klęski żywiołowe, ze względu na obecność erupcji wulkanicznych, trzęsień ziemi i tsunami, a jego delikatne i zróżnicowane ekosystemy są bardzo podatne na zmiany klimatyczne i zmienność klimatu. Aby rozwiązać tę sytuację, w konstytucji z 2008 r.ustanowiono Krajowy zdecentralizowany System Zarządzania Ryzykiem, a w 2009 r. utworzono Krajowy Sekretariat Zarządzania Ryzykiem w celu nadzorowania ryzyka naturalnego oraz monitorowania i reagowania na katastrofy (21).

w 2015 r.rząd ogłosił stan wyjątkowy z powodu erupcji wulkanów Cotopaxi i Tungurahua i przeznaczył 500 milionów dolarów na działania awaryjne. Dochody z turystyki zostały dotknięte tymi wydarzeniami, a sektor rolniczy poniósł milionowe straty wynikające z popiołu wyrzucanego przez wulkany. W kwietniu 2016 r. trzęsienie ziemi nawiedziło Wybrzeże Ekwadoru, a na odbudowę dotkniętych obszarów potrzeba było 3,344 mld USD (21). Szkody dotknęły przede wszystkim sektory społeczne: w sektorze edukacji 166 szkół (52% szkół w Manabí i Esmeraldas) uznano za niebezpieczne, ograniczając dostęp do edukacji dla 141 000 dzieci i młodzieży; w sektorze ochrony zdrowia 39 obiektów zostało uszkodzonych, a 20 przestało działać, pozostawiając 1,2 miliona osób z ograniczonym dostępem do usług zdrowotnych.

starzenie się

osoby starsze stanowiły 7% populacji Ekwadoru w 2010 r., a w 2050 r. 18%. Z tej populacji 23,4% żyło w warunkach skrajnego ubóstwa, 53,2% ludności w podeszłym wieku było członkami mniejszości autochtonicznych (22). Ograniczenia dostępu do usług zdrowotnych wynikające z tej sytuacji są częściowo przezwyciężone przez więź rozwojową rodzin żyjących w skrajnym ubóstwie. Z tych rodzin 69% potrzebowało opieki medycznej, a najczęstsze choroby obejmowały osteoporozę (19%), cukrzycę (13%), problemy sercowo-naczyniowe (13%) i choroby płuc (8%).

migracja

zmiany demograficzne spowodowane migracją w Ekwadorze nastąpiły głównie w wyniku kryzysu finansowego, który zmusił 1 600 000 osób (11% populacji) do opuszczenia kraju w latach 2001-2007. W latach 2008-2013, wraz z poprawą gospodarki, mniej osób opuściło kraj, a niektórzy powrócili (3). W latach 2014-2015 nastąpił 20-procentowy wzrost liczby Ekwadorczyków opuszczających kraj, prawdopodobnie w wyniku spowolnienia gospodarczego w tym okresie. Imigracja w 2013 roku obejmowała 56 471 uchodźców z 70 krajów, z czego 98% pochodziło z Kolumbii.

monitorowanie organizacji systemu opieki zdrowotnej, zapewnienia opieki i wydajności

zgodnie z konstytucją z 2008 r.Ministerstwo Zdrowia Publicznego (MoH) jest odpowiedzialne za formułowanie krajowej polityki zdrowotnej, zarządzanie, regulowanie i monitorowanie wszystkich działań związanych ze zdrowiem w kraju oraz nadzorowanie funkcjonowania podmiotów sektora zdrowia (1). Konstytucja położyła również podwaliny pod nowy system opieki zdrowotnej, oparty na trzech filarach: Państwo jako gwarant prawa do zdrowia; system oparty na podstawowej opiece zdrowotnej (PHC); i utworzenie zintegrowanej publicznej sieci bezpłatnych usług zdrowotnych (Red Pública Integrada de Servicios de Salud, rpis). Obecna ustawa o zdrowiu ekologicznym pochodzi z 2006 roku. Narodowy Plan dobrego życia (Plan Nacional del Buen Vivir, PNBV), który służy jako model rozwoju Ekwadoru, obejmuje krajową politykę sektora zdrowia, a także konkretne cele zdrowotne, które kraj jest zaangażowany w osiągnięcie. Na podstawie PNBV i agendy sektorowej MoH wydała krajowe polityki i plany zdrowotne, a także ramy regulacyjne regulujące Krajowy System Opieki Zdrowotnej (8).

pod względem organu regulacyjnego Urząd ds. zdrowia nadzoruje Krajową Agencję regulacji zdrowia, kontroli i nadzoru oraz Agencję w celu zapewnienia jakości usług zdrowotnych i przedpłaconych usług medycznych, utworzonych odpowiednio w 2013 i 2015 roku. Te dwie agencje mają uprawnienia regulacyjne w swoich obszarach władzy i przestrzegają polityk, planów krajowych, strategii i ogólnych zasad wydanych przez MoH. Ich ramy regulacyjne obejmują ponad 38 rozporządzeń ustanowionych na mocy porozumienia ministerialnego ze strony MoH w latach 2013-2015.

oprócz tej struktury regulacyjnej Ekwador jest jednym z 12 państw-stron regionu, które w latach 2011-2016 systematycznie przedstawiały roczne sprawozdania związane z międzynarodowymi przepisami zdrowotnymi. Krajowa Dyrekcja nadzoru epidemiologicznego jest podmiotem w ramach MoH odpowiedzialnym za zgodność Z Międzynarodowymi przepisami zdrowotnymi. Samoocena kraju w 2016 r. dotycząca rozwoju umiejętności podstawowych wymienia 90% wyników w ośmiu z 13 ocenianych zmiennych: 80% do 90% na reagowanie, komunikowanie ryzyka, Zasoby ludzkie i laboratoria; i 62% na gotowość na wypadek zagrożenia chemicznego.

poprawa dostępności usług w publicznej sieci usług zdrowotnych (851 nowych jednostek w latach 2010-2016) i większa dostępność pracowników służby zdrowia doprowadziły do zwiększenia dostępu do usług zdrowotnych. W 2014 r. usługi zdrowotne na różnych poziomach opieki stanowiły łącznie 39 208 319 przypadków opieki medycznej, co oznacza wzrost o 10,6% w stosunku do 2011 r. Około 74,6% tych konsultacji dotyczyło opieki podstawowej. Podzielone według rodzaju opieki, 14.6% stanowiły konsultacje w nagłych wypadkach, 45,8% przypadło na choroby, 16,5% na opiekę stomatologiczną, a 22,9% na opiekę profilaktyczną (3).

od 2008 r.liczba zrzutów ze szpitali stale rośnie, zarówno w szpitalach sieci publicznej, jak i w szpitalach prywatnych. W 2014 r.było 1 193 346 zrzutów szpitalnych, z czego 42,7% pochodziło ze szpitali MoH, 38,2% ze szpitali prywatnych, a 19,0% z innych placówek w sieci publicznej (3).

w 2014 r.przeprowadzono 32 807 630 konsultacji ambulatoryjnych. Duży odsetek konsultacji odbył się w przedziale wiekowym 20-49 lat (38% ogółu), z wyraźną różnicą między kobietami (82,1%) a mężczyznami (17,1%). Młodzież w wieku od 15 do 19 lat stanowiła grupę z najmniejszą liczbą konsultacji, co stanowiło 8,5% wszystkich konsultacji, przy czym odsetek ten był o 13% niższy u mężczyzn niż u kobiet. Lekarze przeprowadzili 64,3% konsultacji, dentyści 19,6%, położnicy 12,9%, a psycholodzy 1,6% (17).

• This entry is also available in Polski